SOH หรือ State of Health คือ ค่าที่ใช้วัดสภาพความสมบูรณ์ของแบตเตอรี่ในรถยนต์ไฟฟ้า (EVs: Electric Vehicles) ค่านี้จะแสดงในรูปเปอร์เซ็นต์ (%) ซึ่งเป็นตัวบ่งชี้ถึงประสิทธิภาพและความสามารถในการเก็บพลังงาน เมื่อเปรียบเทียบกับแบตเตอรี่ใหม่ที่เพิ่งผลิตออกมาค่า % SOH นั้นมีความสำคัญมากเพราะมันจะบอกได้ว่าแบตเตอรี่ในรถยนต์ไฟฟ้านั้นมีความสามารถในการทำงานมากน้อยเพียงใด และมีแนวโน้มที่จะต้องเปลี่ยนแบตเตอรี่เมื่อไร
Advertisements
คำอธิบายเชิงเทคนิค
- ความจุที่เหลือ (Remaining Capacity): ความจุที่เหลือ (Remaining Capacity)
ความหมาย เป็นปริมาณพลังงานที่ยังคงมีอยู่ในแบตเตอรี่ ณ ขณะเวลานั้น ซึ่งมักจะแสดงเป็นหน่วยแอมแปร์-ชั่วโมง (Ah) หรือวัตต์-ชั่วโมง (Wh)
การใช้งาน: ใช้เพื่อบ่งบอกว่ามีพลังงานเหลืออยู่ในแบตเตอรี่มากน้อยเพียงใดที่สามารถนำไปใช้งานได้
ตัวอย่าง : ถ้าแบตเตอรี่มีความจุทั้งหมด 100 Ah และมีความจุที่เหลืออยู่ 60 Ah หมายความว่าแบตเตอรี่ยังมีพลังงานเหลืออยู่ 60% ของความจุทั้งหมด เป็นอีกหนึ่งวิธีในการประเมิน SOH - ความต้านทานภายใน (Internal Resistance): หรือค่า IR เมื่อแบตเตอรี่เริ่มเสื่อมสภาพ ความต้านทานภายในจะเพิ่มขึ้น ซึ่งจะส่งผลให้การชาร์จและการคายประจุของแบตเตอรี่มีประสิทธิภาพน้อยลง การตรวจสอบและวิเคราะห์ความต้านทานภายในของแบตเตอรี่เป็นอีกหนึ่งวิธีในการประเมิน SOH ในการวัดค่าIR ต้องใช้เครื่องมือวัด ค่าIRยิ่งน้อยยิ่งดี
- การวัดการเสื่อมสภาพทางเคมี (Chemical Degradation): แบตเตอรี่ลิเธียมไอออนในรถยนต์ไฟฟ้าจะเสื่อมสภาพตามการใช้งานและเวลาผ่านไป การเสื่อมสภาพนี้เกิดจากการเกิดการเปลี่ยนแปลงทางเคมีภายในแบตเตอรี่ เช่น การเสื่อมสภาพของอิเล็กโทรไลต์ หรือการเกิดขั้วไฟฟ้าที่ไม่สมบูรณ์เป็นอีกหนึ่งวิธีในการประเมิน SOH
ประโยชน์ของค่าSOH
- การบำรุงรักษา: ควรตรวจสอบค่า SOH อย่างสม่ำเสมอจะช่วยให้เจ้าของรถยนต์รู้ว่าเมื่อไรที่แบตเตอรี่จำเป็นต้องได้รับการซ่อมแซมหรือเปลี่ยนใหม่
- การจัดการพลังงาน: ค่า SOH ช่วยให้ระบบการจัดการพลังงานในรถยนต์ไฟฟ้าสามารถปรับแต่งการทำงานเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการใช้พลังงานและยืดอายุการใช้งานของแบตเตอรี่
- การรับประกัน: บางผู้ผลิตรถยนต์ไฟฟ้าจะมีการรับประกันที่ครอบคลุมถึงค่า SOH เมื่อมันต่ำกว่าค่าที่กำหนด
เครื่องมือในการวัดค่า SOH
ช่างจะใช้เครื่องวัดที่เรียกว่า Battery Analyzers หรือ เครื่องวิเคราะห์แบตเตอรี่ซึ่งถูกออกแบบมาเพื่อวัดและวิเคราะห์สุขภาพแบตเตอรี่ สำหรับคนทั่วไป ยี่ห้อ Foxwell รุ่น BT100 Pro ก็มีคนใช้มากส่วนช่างศูนย์บริการจะใช้CBA (Computerized Battery Analyzer) ซึ่งมีความละเอียดมาก
โดยสรุป ค่า % SOH เป็นตัวบ่งชี้ที่สำคัญที่ช่วยในการประเมินสภาพการทำงานของแบตเตอรี่ในรถยนต์ไฟฟ้า ซึ่งมีผลต่อประสิทธิภาพการใช้งานและอายุการใช้งานของแบตเตอรี่นั่นเอง
Advertisements
